دسته: فکری و فلسفی
-
ایدەها می مانند
ایدەها می مانند هنگامیکە ایدەها بە جنبشهای اجتماعی گرە می خورند و شرایط پیروزی آنها را فراهم می آورند، یا اینکە بە معرف یک جنبش اجتماعی تبدیل می شوند، بە یکبارە شاهد رشد و نفوذ قابل توجە آن می شویم؛ اما آنگاە همین ایدە شکست می خورد، یا بهتر بگوئیم جنبشی کە خود را در […]
-
خدا را با مردمانش
خاورمیانە محل تولد سە دین مهم جهانیست: دین یهودی، دین مسیح و اسلام. هر سە دین بە همان خدا اعتقاد دارند کە یهودیت مبدع آن بود و هر سە دینهائی جهانی هستند با میلیونها و صدها میلیون هوادار. اما چرا هر سە دین در خاورمیانە پا بە عرصە وجود نهادند؟ دین یهود، دین قومی بود […]
-
جنگی کە دیگر ملی نیست
بە نظر می رسد بە جز جنگهای قبیلەای، همە جنگهای تاریخ خصلت فرا محلی و فرا ملی داشتەاند. خصلتی کە کماکان ادامە دارد. در زمان قدیم نیروی نظامی امپراطوری ها متشکل از نیروهای مختلف با عقبە نژادی و اتنیکی متفاوت بودەاند. می گویند یکی از علل شکست خشایارشاە در حملە بە یونان، تنوع قومیتی نیروهای […]
-
گورباچف و جهانی با ثبات تر
میخائیل گورباچف آخرین رهبر حزب کمونیست در دوران شوروی در مصاحبەای با نشریە تایمز ضـمن تاسف از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی گفتەاست اگر نظام شوروی حفظ می شد ما امروز جهانی با ثبات تر و عادلانەتر می داشتیم. او اگرچە یکی از نتایج واقعی سیاست اصلاحات در شوروی را پایان جنگ سرد، آزادی بیان، تجمعات […]
-
حق با کیست
رمان “آنچە در انتظار من بود” اثر رماننویس زن ایرانی ‘پرینوش صنیعی’ کە بە زبان نروژی هم ترجمە شدەاست را خواندم. رمان ماجرای زنی است بە اسم ‘معصوم’ برآمدە از یک خانوادە سنتی و مذهبی کە همراە خانوادەاش قبل از انقلاب ۵٧ از شهر قم بە تهران پایتخت کوچ می کنند و در آنجا اصل […]
-
نوستالژی سیاسی
در اخبار مربوط بە لبنان می شنویم کە تعدادی از مردم، کە بی گمان می تواند بعنوان یک گرایش جدی هم مطرح باشد، خواهان بازگشت بە دوران قیمومیت این کشور بە فرانسە هستند و یا علنا خواهان ایجاد یک نظام استبدادی برای جمع و جورکردن امور بشدت از هم گسیختە کشورشان. در ایران، در جریان […]
-
نئولیبرالیسم، چپ و کرونا
اشتباە محض است کە آلترناتیو نظم جهانی کنونی را بر اساس مدلهای پیشاجهانی شدن ترسیم کنیم. آلترناتیو نئولیبرالیسم، تقویت دولتهای ملی، گسترش ناسیونالیسم و بازگشت بە جزایر کوچک و از هم جدا نیست. بلکە آلترناتیو آن ایجاد یک جهان گلوبالیزە بر اساس یک نظم دیگر جهانی است کە روح جهانی نئولیبرالیسم را بە مرحلەای دیگر ارتقاء دهد.
-
نکتەای در مورد ناسیونالیسم
چنانکە گفتە می شود ناسیونالیسم در مفهوم مدرن خود با سرمایەداری متولد می شود. صنعتی شدن و لزوم ایجاد بازار یکپارچە، وجود جامعەای متحد و در ارتباط متقابل و نیز لزوم زبان واحدی کە این یکپارچگی و ارتباط متقابل را بتواند شکل دهد و تسریع کند از انگیزەهای ناسیونالیسم هستند. بە بیانی دیگر ناسیونالیسم ایدەئولوژی […]
-
سوسیالیسم رفرمیستی
منظور از سوسیالیسم رفرمیستی (اصلاح طلبانە) یک ایدئولوژی سوسیالیستی است کە معتقد بە تغییر تدریجی جامعە در مقابل تغییر انقلابی آن است، البتە در شرایطی کە یک دمکراسی پارلمانی حضور داشتە باشد. کلمە اصلاح طلبی یا رفرمیسم اینجا بە جای رویزیونیسم بکاربردە می شود. رویزیونیسم در اساس یک خط رفرمیستی خاص بود در درون سوسیال […]
-
قهرمان گرائی، قهرمان گریزی
جامعە بوضوح قهرمان گریز شدەاست. اگر برای متحقق ساختن مفاهیم مدرن آزادی، دمکراسی و عدالت اجتماعی ما در کلیە جوامع احتیاج بە مبارزینی داشتیم کە تجسم قهرمان و قهرمان گرائی بودند (قهرمان بعنوان نمودی برای جوامع سنتی و گذر از این جوامع بە مدرن)، اما جامعە ما هنوز دست نیافتە بە آن مفاهیم و بە […]
-
پول، متضمن ادامە قدرت سیاسی و پشتیبانی تودەای
با سقوط شوروی و بلوک شرق، یک واقعیت بخوبی خود را نشان داد، اینکە بدون پول نمی توان وارد یک رقابت جدی شد، آن را بە پیش برد و مهمتر از همە پیروز هم شد. شوروی و بلوک شرق شکست خوردند چونکە در مقایسە با رقیب پول نداشتند. این سیستم چونکە حتی بر اساس نگرش […]
-
ضعف دمکراسی
مقولە دمکراسی از همان زمان یونان باستان مورد نقد قرارگرفت. شاید افلاطون اولین کسی باشد کە بەشیوە جدی و با یک درک نخبە گرایی فلسفی بە نقد آن پرداخت. او معتقد بود کە دمکراسی فرم قدرت مردم است، مردمی کە از کیفیت و آموزش لام برای ادارە جامعە بهرەمند نیستند و بنابراین رای و قدرت […]