دسته: فکری و فلسفی
-
آرمانگرائی و غیرآرمانگرائی
خصیصە مهمی کە نسل کنونی را با نسل قبل از انقلاب از هم متمایز می کند، آرمانگرائیست. بهتر بگوئیم خصیصەای کە در ابعاد گستردەتر نسل کنونی بشر را با نسل قرن بیستم از هم جدا می کند همین خصلت است. نسلهای قبل می توانستند بە انتخاب ایدەهای بزرگ دست بزنند و در راە آن جانفشانی […]
-
در باب فرهنگ رهبر ـ تودە
انقلاب تاریخا در کشورهائی اتفاق افتادە کە مستعد فرهنگ ‘رهبر ـ تودە’اند، و درست نظامهای دیکتاتوری نیز در جوامعی وجود دارند کە چنین فرهنگی بر آنان حاکم است. حاکمان دیکتاتور، علاوە بر استفادە از نیروی سرکوب و ابزار سخت افزاری برای حفظ قدرت، بشدت حافظ فرهنگ رهبر ـ تودە هم هستند، زیرا کە در عرصە […]
-
دربارە جنایت نیوزیلند و کشتار مسلمانان
حملە تروریستی بە دو مسجد در نیوزیلند محکوم است، و کشتار دەهها مسلمان بی گمان عملی است در راستای جنایت علیە بشریت. راست افراطی در نیوزیلند با این عمل خود نشان می دهد کە پدیدەای رو بە رشد در جهان معاصر است و نیروهای مترقی و انساندوست باید هر چە زودتر چارەای برای متوقف کردن […]
-
رقابت گفتمانها
اخیرا در میان مقامات غربی در اروپا، نگرانی از شکست لیبرال دمکراسی و تسلط نظامهای اقتدارگرا بر جهان و ارتقای آنها بە جایگاە اول، افزایش یافتە است. آخرین نمونە آن اظهارات مقامات آلمانی است. اما این نگرانی از کجا سرچشمە می گیرد؟ این نگرانی ریشە در چند مسئلە دارد: ـ رشد سرسام آور اقتصاد چین، […]
-
عمقی بە دوآلیسم
دوآلیستها بە حضور و وجود همزمان دو پدیدە متصاد باور دارند و جهان را نتیجە حضور این دوی متضاد می دانند. بعنوان نمونە شب و روز، بدی و نیکی، سیاهی و سفیدی و غیرە. در این مفهوم نمی توان عناصر متضاد را بدون وجود یکدیگر تصورکرد. برای اینکە بتوان بهتر بە این اندیشە پی برد […]
-
چپ و دولتی کردن اقتصاد
دولتی کردن اقتصاد شعار عمدە چپ هاست. از کشورهائی مثل ایران گرفتە تا نروژ، چپ ها با دولتی کردن اقتصاد در مقابل خصوصی سازی آن دفاع می کنند. علت این امر هم از جملە دو چیز است: اول اینکە دولت نسبت بە بخش خصوصی بیشتر حامل منافع عمومی است، و دوم اینکە خصوصی سازی بر […]
-
لاادریون و شرم موضع
در میان و یا حد فاصلە میان باورمندان بە خدا و ردکنندگان وجود آن، لاادریون وجود دارند کە می گویند ما نمی دانیم خدا وجود دارد یا نە. آنان خدا را بعلت وجود غیرفیزیکی آن قابل اثبات یا رد نمی دانند. زیرا حسهای پنجگانە بشری از درک آن عاجزند، حسهای پنجگانەای کە بنیان اصلی دانش […]
-
چرا دیگر شاهد انقلاب سوسیالیستی نیستیم؟
مدتهای مدیدی است کە دیگر نە شاهد انقلاب سوسیالیستی در جائی در جهان هستیم و نە شاهد اوج گیری زمینەهای پیدایش چنین گرایشی. برعکس حتی شاهد آن هستیم کە بعد از فروپاشی اتحاد شوروی و بلوک شرق، آن کشورهائی هم کە بکل در چهارچوب سوسیالیسم تعریف می شدند، در اقتصاد، علیرغم حفظ قدرت توسط حزب […]
-
احتیاط، روح دوران
شاید هیچ کلمەای بە اندازە ‘احتیاط’ نتواند از لحاظ روانشناسی و رفتار، جامعە ایران را توصیف کند. احتیاطی کە تنها ریشە در دستگاە سرکوب حاکم و یا خطر خارجی در تهدید زندگی مردم ندارد، و نمی توان آن را تنها با امر توان سیستم حاکم در بازتولید قدرت خود ارزیابی کرد. اما چرا در یک […]
-
سوسیالیسم شرقی و سرمایەداری
اسلاوی ژیژک، فیلسوف و تئوری پرداز اسلونیایی در مطلبی بە رقابت میان ایالات متحدە آمریکا و چین پرداختە است. او معتقد است کە:ـ نبرد جهان شمول میان سوسیالیسم و سرمایەداری همچنان پابرجاست، و سقوط شوروی فقط ایجاد وقفەای در آن بود و بس،ـ سوسیالیسم چینی را یک سوسیالیسم سرمایەدارانە می نامد،ـ معتقد است کە مدل […]
-
تصور آزادی
میشل فوکو معتقد بود تکنولوژی دیسیپلین است کە فرد را می سازد. او اگرچە فرد را یک خیال یا وهم می دانست، اما در همان حال بە واقعی بودن آن هم اذعان می کرد، اذعانی کە ریشە در قدرت دیسیپلین برای خلقت فرد داشت. قدرتی کە با آمدن مدرنیسم و یا جهان سرمایەداری در قرن […]
-
بی تفاوتی سیاسی
ارسطو دوهزار و پانصد سال پیس انسان را حیوانی سیاسی تعریف کرد. اگر سیاست فن ادارە جامعە است، پس انسان را از آن گریزی نیست، و بنابراین بناچار انسان باید سیاسی باشد، اگرچە همین مفهوم می تواند مفهومی نسبی باشد و بە نسبت شرایط اقتصادی ـ اجتماعی هر جامعەای در مسیر تاریخ مختصات ویژە خود […]